Brium-argenta
Bryum argenteum
Bryaceae
Nom en français : Bryum argenté.
Descripcioun :Aquelo mousso proun coumuno trachis un pau d'en pertout, tipicamen sus lis endré riche en nutriment e de cop que i'a poulua. La var. argenteum, se recounèis à sa coulour di proun blanco mai pòu èstre mens argentado. Fai de mato o pòu faire de tepiero basso (< 1 cm d'aut). Li fueio soun lis uno dins lis autre óuvalo e councavo emé uno rufo de mai que la mita de la fueio.
Usanço :Se pòu engana emé d'àutri mousso dóu gènre Bryum qu'es tihous. I'a peréu li Pohlia mai aquéli an ges de bord de fueio que se vèson bèn.
Port : Acroucarpo
Taio : 1 cm
Fueio : 0,5 à 1,5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Bryum
Famiho : Bryaceae
Ordre : Bryales
Coulour de la flour :
Petalo : 1 à 2 cm
Ø (o loungour) flour : Lóngui dènt
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Desèmbre à mai
Liò : Muraio
- Roco
- Pège
- Jardin
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Bryum argenteum Hedw., 1801
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753